Çocuk Ve Cinsel Gelişim
BU İŞTE BİR ÇOCUK VAR!
Cinsellik kavramı, yaşadığımız toplum içerisinde çoğu zaman ayıp, günah ya da yasak olarak değerlendirilmektedir. Araştırmalar, sağlıklı cinsel eğitimin çocuk yaşlarda doğru şekilde aktarılmaması, bireyin yetişkinlik döneminde cinsellikle ilgili sorun yaşamasına yol açabileceğini göstermektedir.
Anne – babalar çocuğunun gelişim evresinde “ben nereden geldim?”, “neden vücutlarımız farklı?” gibi sorularla karşılaşmaktadır. Her konuda olduğu gibi çocukların bireysel farklılıklarını cinsel gelişim sürecinde de görebiliriz. Bu soruları direkt sormayı tercih edenler olduğu gibi, bazıları da başka yollardan dile getirir merakını.
Çocuğun ilk yıllarında cinsel uyarılar yıkanma ve alt değiştirme sırasında ortaya çıkmaktadır. İki yaş civarında çocuk kendi cinsiyetinin farkına varmaya başlamasıyla birlikte karşı cinsin ayrımına da varmaktadır. Çocuk, çıplak dolaşma, cinsel organıyla oynama, ayna karşısında kendisini izleme, karşı cinsin vücuduna dokunma isteği gibi davranışlar sergilemeye başladığında artık kendini ve karşı cinsi tanımaya başladığından söz edebiliriz.
AÇIK VE NET OLMAK
Çocuğun sorduğu sorulara açıklama yapmadan önce “neyi merak ediyor?, ne kadar biliyor?” olduğunu sorgulamak gerekmektedir. Sormak istediğinden fazlasını açıklamak farklı meraklara yol açacaktır. Verilen cevaplar açık ve net olmalıdır. Konuya karşı tepkili ya da fazla ilgili olmaktan kaçının. Sorulan soruların kendi yaşına uygun olmadığını düşündüğünüzde “ Senin için bu kadarı yeterli, daha fazlasını büyüyünce konuşabiliriz ” diyerek randevu oluşturabilirsiniz.
Evde çıplak dolaşmak ya da banyoda tamamen çıplak olmak çocukta karmaşıklığa yol açabilir. Çocuk, gelişiminin ilk yıllarından itibaren bedeninin ona ait olduğu ve başkasının bedeninin sınırları ile ilgili bilgilendirilmelidir.
YOK SAYMA’MAK
Sıklıkla anne – babaların “ Benim çocuğum hiç öyle sorular sormuyor. ” dediğini duyabilirsiniz. Sorularla karşılaşmıyor olmak, çocuğun merak etmediği ya da cinsellikle ilgili eğitim vermenin gerekmediği anlamını oluşturmamalıdır. Temel düzeyde cinsel eğitim vermek onları mahremiyet konusunda da bilinçlendirecektir.
UYGUN ZAMANI BULMAK
Bilgi vermek için uygun zamanları yakalamak gerekmektedir. Örneğin, banyo yaparken ya da tuvalette özel bölgelerin isimleri, onların kimseye gösterilmemesi gibi konularda bilgilendirme yapılabilir. Bir bebek ya da bir hamile birini gördüğünüzde, bebeklerin nereden geldikleri hakkında, nasıl oluştukları hakkında konuşabilirsiniz.
EĞİTİM ANNE TARAFINDAN MI? BABA TARAFINDAN MI VERİLMELİ?
Cinsellik ile ilgili en iyi diyalog genellikle çocuğun kendi cinsiyetindeki ebeveyni ile kurulmaktadır. Anne ile kız, baba ile erkek çocuk.. Bazı ailelerde otoritenin sarsılacağı düşüncesiyle babaların bu konuda suskun kaldığı görülmektedir. Annenin kendisini yetersiz hissettiği noktada baba devreye girerek soruları cevaplandırmalıdır. Ancak bir soruyla karşılaştığınızda, sorunun yöneltildiği ebeveyn uygun cevabı vermelidir.
BİRKAÇ SORU – CEVAP SİZLERE YARDIMCI OLACAKTIR;
Ben nasıl oldum?
Bebeklerin oluşabilmesi için babamın tohumlarıyla annenin yumurtalarının birleşmesi gerekir. Birleşmenin sonucunda annenin karnında noktacık halinde bir hücre oluşur ve bu nokta büyümeye başlar.
Ben nasıl doğdum?
Anne karnında bebeğin yaşayabilmesi için özel bir yuva vardır. Sen gelişimini tamamladığında annenin karnından dünyaya geldin.
Neden annemin memeleri var?
Annelerin bebekleri beslemesi gerekir. Annelerin memelerinde süt oluşur ve bebekler bu sütleri içerek beslenirler.
Kardeşim karnından nasıl çıkacak?
Bebekler, annenin vücudunda bulunan bir delikten çıkar.
Cinsel organım neden Ahmet’in ki gibi değil?
Erkekler doğduğunda penisleri vardır, kızların vulvaları. Bunlar büyüdükçe değişmez. Sadece sen büyüdükçe onlarda seninle büyür. Mesela kuşların kanatları, fillerin hortumları, balıkların yüzgeçleri vardır. Hepsi birbirinden farklıdır ve bunlar değişmez.
Anne/Baba büyüyünce seninle evlenebilir miyim?
3 – 6 yaş evresinde çocuk ödipal karmaşa yaşamaktadır. Kız çocuk babaya, erkek çocuk anneye karşı ilgi duymaya başlamaktadır. Bu soruya “Sen de büyüdüğünde sevdiğin kişiyle evleneceksin. Ben de o anında senin yanında olacağım” şeklinde bir cevap verilebilir.
Çocukların merak ettiği konuların başında cinsellik gelmektedir ve bu merak çocuğun gelişim süreci boyunca devam etmektedir. Gelişim ile birlikte sorular değişim gösterebilmektedir. Cevap vermenin zor olduğu konularda “ben bu sorunun cevabını bilmiyorum, araştırıp öğrenmem gerekiyor” cevabıyla zaman kazanılabilir. Araştırma yapıldıktan sonra ya da kendinizi hazır hissettiğiniz uygun zamanda cevabı paylaşılabilirsiniz.
Zamanında verilen cinsel eğitim, onların sağlıklı kimlikler geliştirmesine yardımcı olacaktır.
KİTAP ÖNERİLERİ
Cinsel Eğitim Öyküleri – Net Çocuk
“Ben Nereden Geldim?” – Aura Kitapları
Kızlar, Erkekler – Pantolonlar, Etekler – Kök Yayıncılık
Hoş Geldim – Hep Çocuk
Teo’nun “Ben Nereden Geldim?” Kitabı – Bilgi Yayınevi
Burcu ve Berk İle Cinsellik: Cinselliği Keşfediyoruz – Artemis Yayınları
Kaynakça: Çocuklar İçin Cinsel Eğitim Öyküleri – Yaşam Yanardağ Çelik